Seyyid Yahya Şirvaninin Hayatı

      Hazreti Pir Seyyid Yahya(k.s) Hazretleri XIV. asrın sonlarına (1390-1400) yılları arasında Şamahı'da Azerbeycan'da dünyaya gelmiştir. Tam adı "es-Seyyid Cemaleddin Yahya bin es-Seyyid Bahaeddin eş-Şirvani eş-Şamahi el-Bakuvi"'dir. Zat-ı alileri İmam Musa Kazım soyundan yani Hüseynilerden olup Seyyid'dir. Bu sebeple nutk-ı Şeriflerinde "Seyyid" mahlasını kullanmıştır. Babası Seyyid Bahaeddin, Şirvan Şahlar'ın "Nakibü'l-eşraf"'ı olup tiacaret ve ekincilkle uğraşmıştır. 

   İleride arzeceğimiz üzere o çocuk yaşlarında şeyhi Sadreddin (k.s) ile tanışmış ve velayet ve hakikat yoluna intisap etmiştir. Şifaü'l-Esrar adlı esrinde yazdıklarından anlaşılacağı üzere Hazreti Pir medrese tahsili görmüş, kelam, fıkıh, hadis, tesfir, akaid, belagat, hitabet gibi dersler almış anadili Türkçe'nin yanında Farsça ve Arapça manzum ve mensur eserler yazmıştır.

Hz Pir'in Şamahı'da ne kadar yaşadığı, buradan Bakü'ye hangi tarihte geçtiği belli değildir. fakat Bakü'de kırk seneye yakın yaşadığı bilinmektedir. Buna göre Hz. Pir Şamahı'da muhtemelen 30 35 yaşlarındayken (M. 1420/5) ayrılmış olmalıdır. Onun Şamahı'dan ayrılma sebeplerinden birisi Sadereddin Hz. postunu kendisine bırakmasına rağmen Şeyh İzzeddin'in oğlu yani Pirzadenin postun kendisinde olduğunu iddia etmiş olmasıdır. Bu sırada Sirvanşahlar devletinin başında Halilullah Han (1418-1463) bulunuyordu ve Seyyid Yaha Sultan'ın başına gelenlerden haberdar olmuştu. Hz. Pir'e ulak gönderip zatı alilerini Bakü'ye, Saray'a davet etti. Ona tazim ve tekrim etti. Sarayın bitişindeki mescidi, kendilerine tahsis etti. Hz. Pir ve dervişanı için gereken haremlik, selamlık, halvet hücreleri ve hamam gibi ihtiyaçlar tamamlandı. Böylelikle Şirvanşah Halilullah zaman zaman meclisine katılıp sohbetinden istifade ettiği aşk şahının himmetine uğradı ve saraydaki müştemilat ile birlikte gönüller de büyüdü, büyüdü, büyüdü... Hiz Pir "Kalplerin Keşfi" adlı risalesini bu adaletli şaha ithaf etmişti .

İşte bu tarihten sonra Halvetiyye Yahya-yı Baküvi hazretleriyle ihya devrine girecek ve onunla birlikte dünyaya açılacaktı.

Hazreti Pir, Şeyhi Sadreddin'in küçük kızıyla evlenmiş ve - bilindiği kadarıyla- bu evlilikten 3 evladı olmuştur. Büyük oğlu Fethullah babasından sonra bir sene kadar dergahta şeyhlik yapmış, vefat edince babasının yanına defnedilmiştir. Diğer oğlu Emir Gülle'dir. Bu da babasının hizmetinde olmuştur. Küçük oğlu Nasrullahı Şirvani, Kırım Hanı'nın daveti üzerine Kırım'a gitmiş, burada kendisine tahsis edilen tekkede şeyhlik ve nakibü'l -eş-raflık yapmıştır. Kırım'a Halvetiyye Şeyh Nasrullah Hazretleriyle girmiştir.

Aşk ve irfan ile dolu bir ömür süren Hz. Pir, halvet ve erbaine, zikre ve tefekküre bilhassa önem vermiş ve dervişlerini bu şekilde yetiştirmiştir. Kayıtlarda erbaine girdiğinde kırk günde sadece üç defa azıcık bir gıdayla iftar ettiği yazılıdır.

Hazreti Pir, şeyhi Sadreddin ile daha çocuk denecek yaşarında tanışmış. Onun da bey'atı önceki ve sonraki azizler gibi yaşadığı bazı olağanüstü hallere ve bir rüyaya gelesürmektedir. 

 Piri Halveti Seyyid Yahya Şirvani Kitabı - Mustafa Tatcı, Ümit Akdemir